ข้อสอบปลายภาคเรียน
รายวิชา 1042404 การพัฒนารูปแบบการสอนวิทยาศาสตร์
คณะคุรุศาสตร์
มหาวิทยาลัยราชัฏธนบุรี
คำชี้แจง ให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มระดมสมองในประเด็นต่อไปนี้
1. การพัฒนารูปแบบการสอนวิทยาศาสตร์คืออะไร
มีความจำเป็นหรือไม่อย่างไรที่จะต้องพัฒนารูปแบบการสอนดังกล่าวนี้
ตอบ การพัฒนารูปแบบการสอนแบบจัดการความรู้
เพื่อเสริมสร้างสมรรถนะทางการเรียนของนักเรียนในกลุ่มสาระวิชาวิทยาศาสตร์ตามพระราชบัญญัติ
พ.ศ.2542 โดยยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้
และถือว่าผู้เรียนสำคัญที่สุด
ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาผู้เรียนทุกด้านให้ได้ระดับมาตรฐานตามความมุ่งหวังของประเทศชาติ
มีความจำเป็นที่จะต้องพัฒนารูปแบบการสอน เพราะรูปแบบการสอนจะต้องมีความทันสมัยเหมาะสมกับวัย
และผู้เรียนสามารถเลือกวิธีที่จะนำไปสู่การเรียนรู้ได้ โดยมีครูเป็นผู้ดูแล
ช่วยเหลือ และควบคุม
2. จงวิเคราะห์สภาพการจัดการเรียนการสอน
วิชาวิทยาศาสตร์ในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
มีประเด็นใดบ้างที่สมควรนำมาเป็นปัญหาเร่งด่วนที่จะต้องวิจัยเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษา
ตอบ เราสามารถแยกออกเป็น 2 ประเด็น
1. สภาพการเรียนการสอน
1.1 ด้านครู
ส่วนใหญ่ครูมีวุฒิการศึกษาตรงตามสาขาวิชาที่สอนมีประสบการณ์สอนเป็นเวลานานมีความรับผิดชอบสูง
1.2 ด้านนักเรียน
มีการจัดสอนเสริมและบริการแนะแนวให้แก่นักเรียนพร้อมทั้งมีทุนการศึกษาให้นักเรียน
1.3 ด้านกิจกรรมการเรียนการสอน
ส่วนใหญ่หัวหน้าหมวดวิทยาศาสตร์และครูร่วมกันกำหนดจุดมุ่งหมายในการจัดกิจกรรม
มีการปฏิบัติการและลองสอนตามหลักสูตร
1.4 ด้านสื่อการเรียนการสอน
ส่วนใหญ่มีการส่งเสริมการผลิตสื่อและการจัดซื้อสื่อตามความต้องการของครู
1.5 ด้านการวัดและประเมินผล
2. ปัญหาการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์
2.1 ด้านครู
การขาดแคลนครูผู้ช่วยในการจัดเตรียมการเรียนการสอน
2.2 ด้านนักเรียน
นักเรียนมีจำนวนมากกว่าห้องเรียน
2.3 ด้านกิจกรรมการเรียนการสอน
การจัดกิจกรรมร่วมกับโรงเรียนอื่นทำให้มีการเดินทางลำบาก
2.4 ด้านสื่อการเรียนการสอน
ครูไม่ค่อยใช้สื่อช่วยสอนแต่ครูส่วนใหญ่จะสอนแบบบรรยาย
2.5 ด้านการวัดและการประเมินผล
ข้อสอบที่ครูออกส่วนใหญ่เน้นเรื่องความจำ
3. หลักการ แนวคิด ทฤษฎี
ที่นำมาใช้ในการจัดการเรียนการสอนในชั้นเรียนปัจจุบันมีความเป็นไปได้เพียงใด
ในการจัดการศึกษา 3.0 และเมื่อรัฐบาลประกาศจัดการศึกษา 4.0 จะมีความเป็นไปได้หรือไม่ อย่างไร
ตอบ การจัดการศึกษา 3.0 คือ แนวคิดทางการเรียนรู้ทั้งในสถาบันการศึกษา
และผู้เรียนสามารถเชื่อมต่อถึงกันผ่านเครือข่ายเน็ตเวิร์คได้จากทุกสถานที่และทุกเวลา
เพราะเทคโนโลยีการเรียนรู้แบต่างๆ ตลอดจนการเรียนรู้เทคโนโลยีเสมือนจริง (Immersive
Learning) จะก้าวหน้ามามีบทบาทในการประสานกระบวนการเรียนการสอนในสถาบันการศึกษาจริงและการเรียนรู้ทางไกลทั้งปัจจุบันและอนาคต
การจัดการศึกษา
4.0 คือ การเรียนการสอนที่สอนให้นักศึกษาสามารถนำองค์ความรู้ที่มีอยู่ทุกหนทุกแห่งมาบูรณาการเชิงสร้างสรรค์
เพื่อพัฒนานวัตกรรมต่างๆ มาตอบสนองความต้องการทางสังคม ประกอบด้วย 3 ปัจจัย คือ 1. Internet 2.
ความคิดสร้างสรรค์ 3.
การปฏิสัมพันธ์
ดังนั้น
หลักการ แนวคิด และทฤษฎีของการจัดการศึกษา 3.0 และ การจัดการศึกษา 4.0 มีความเป็นไปได้ที่จะนำมาใช้ในการจัดการเรียนการสอน
เพราะปัจจุบันเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทกับมนุษย์เป็นอย่างมาก แต่ความพร้อมของแต่ละพื้นที่อาจไม่เท่าเทียมกัน
เพราะบางพื้นที่อยู่ห่างไกลความเจริญด้านเทคโนโลยี
4. นักศึกษามีความคิดเห็นต่อการเรียน
รายวิชา 1042404 การพัฒนารูปแบบการสอนวิทยาศาสตร์
อย่างไรบ้าง
มีความคาดหวังต่อการเรียนรู้รายวิชาดังกล่าวนี้เพื่อที่จะนำไปใช้ในอาชีพครูที่มีคุณภาพตามมาตรฐานวิชาชีพครู
(ตามที่คุรุสภากำหนด) โดยสรุป
ตอบ มาตรฐานความรู้/มาตรฐานประสบการณ์วิชาชีพ
มาตรฐานความรู้
1. การจัดการเรียนรู้
2. จิตวิทยาสำหรับครู
3. การวัดและประเมินผลการศึกษา
4. นวัตกรรมและเทคโนโลยี
5. ความเป็นครู
มาตรฐานประสบการณ์วิชาชีพ
1. มาตรฐานประสบการณ์วิชาชีพ ระหว่างเรียน
มาตรฐานการปฏิบัติงาน
- มาตรฐานที่ 2 ตัดสินใจปฏิบัติกิจกรรมต่างๆโดยคำนึงถึงผลที่จะเกิดแก่ผู้เรียน
หมายถึงประโยชน์ของผู้เรียนเป็นหลัก
- มาตรฐานที่ 3 มุ่งมั่นพัฒนาผู้เรียน
ผู้เรียนได้เต็มศักยภาพ หมายถึงให้ผู้เรียน เรียนได้ตามความถนัดโดยวิเคราะห์
วินิจฉัยปัญหา ความต้องการที่แท้จริงของผู้เรียน
และปรับเปลี่ยนวิธีการสอนให้ได้ผลดี
- มาตรฐานที่ 4 พัฒนาแผนการสอนให้สามารถปฏิบัติให้เกิดผลจริง
สามารถจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้ผู้เรียนบรรลุวัตถุประสงค์
- มาตรฐานที่ 5 พัฒนาสื่อการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพอยู่เสมอ
หมายถึงเลือกใช้และปรับปรุงเครื่องมืออุปกรณ์เพื่อให้ผู้เรียนบรรลุวัตถุประสงค์
- มาตรฐานที่ 6 จัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยเน้นผลถาวรที่เกิดแก่ผู้เรียน
หมายถึงการจัดการเรียนการสอนที่มุ่งให้ผู้เรียนประสบผลสำเร็จในการแสวงหาความรู้ตามภาพความแตกต่างของบุคคลด้วยการปฏิบัติจริง
- มาตรฐานที่ 8 ปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดีแก่ผู้เรียน
- มาตรฐานที่ 12 สร้างโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ในทุกสถานการณ์
แนวทางที่นำสู่ผลก้าวพัฒนาของผู้เรียนได้ทุกสถานการณ์
ข้อสอบปลายภาคเรียน
รายวิชา 1042404 การพัฒนารูปแบบการสอนวิทยาศาสตร์
คณะคุรุศาสตร์
มหาวิทยาลัยราชัฏธนบุรี
1. ปรนัย 4 ตัวเลือก 10 ข้อ (เนื้อหาใน PPTX ทั้งหมด)
2. อัตนัย 2 ข้อ
2.1
เขียนวิเคราะห์เปรียบเทียบการใช้รูปแบบแผนการสอนอันเก่า (5E)
และรูปแบบแผนการสอนอันใหม่ (DRU Model) + บทบาทครู
บทบาทนักเรียน
|
ขั้นที่
|
รูปแบบแผนการสอน 5E
|
รูปแบบแผนการสอน DRU Model
|
|
1.ขั้นนำ
|
ขั้นสร้างความสนใจ
เป็นการนำเข้าสู่บทเรียนหรือเรื่องที่สนใจซึ่งเกิดขึ้นจากความสงสัย
เรื่องที่น่าสนใจอาจมาจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอยู่ในช่วงเวลานั้น
หรือเป็นเรื่องที่เชื่อมโยงกับความรู้เดิมที่เพิ่งเรียนรู้มาแล้ว
บทบาทครู ครูเป็นผู้นำ อภิปรายตั้งคำถามให้ผู้เรียนตอบ
ใช้คำถามกระตุ้นผู้เรียน
บทบาทนักเรียน ผู้เรียนตอบคำถามและอภิปรายข้อสงสัย
|
การวินิจฉัยความต้องการในการเรียนรู้
- ใช้คำถามกระตุ้นความคิดในการกำหนดจุดมุ่งหมายการเรียนรู้
- ใช้คำถามเพื่อให้ผู้เรียนคิดพัฒนาการในการเรียนรู้
โดยอาศัยแนวคิดการกำหนดเกณฑ์คุณภาพเป็นค่าระดับตามโครงสร้างการสังเกตผลการเรียนรู้
(SOLO Taxonomy) อันส่งผลให้ประสบความสำเร็จในการเรียนรู้
- ผู้เรียนออกแบบการเรียนรู้หรือเลือกกลยุทธ์การเรียนรู้ของตนเอง
ที่คาดว่าจะช่วยให้ผู้เรียนประสบความสำเร็จในการเรียนรู้
โดยคำนึงถึงความมีประสิทธิผลและมีประสิทธิภาพ
บทบาทครู วิเคราะห์ผู้เรียน
วางแผนการเรียนรู้เพื่อบรรลุจุดมุ่งหมาย
บทบาทนักเรียน การตอบคำถามทำให้ผู้เรียนรู้จักว่าตัวเองมีความรู้เรื่องที่จะเรียนมากน้อยเพียงใด
|
|
2.ขั้นสอน
|
ขั้นสำรวจและค้นหา
เมื่อทำความเข้าใจในประเด็นหรือคำถามที่สนใจจะศึกษาอย่างถ่องแท้แล้ว กำหนดทางเลือกที่เป็นไปได้
ลงมือปฏิบัติเพื่อเก็บรวบรวมข้อมูล ข้อสนเทศ
ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป
เมื่อได้ข้อมูลอย่างเพียงพอจากการสำรวจตรวจสอบแล้วจึงนำข้อมูล
ข้อสนเทศที่ได้มาวิเคราะห์แปลผล สรุปผลและนำเสนอผลที่ได้
ขั้นขยายความรู้
เป็นการนำความรู้ที่สร้างขึ้นไปเชื่อมโยงกับความรู้เดิมหรือความคิดที่ได้ค้นคว้าเพิ่มเติมหรือนำแบบจำลองหรือข้อสรุปที่ได้ไปใช้อธิบายสถานการณ์หรือเหตุการณ์อื่น
ๆ
บทบาทครู เป็นผู้ชี้แนะแนวทางหรือแนะนำการปฏิบัติ
สืบค้น ในขั้นขยายความรู้ส่วนมากครูจะเป็นผู้ขยายความรู้เพิ่มเติมให้ผู้เรียนฟัง
บทบาทนักเรียน สืบค้นข้อมูลและสรุป
|
ขั้นตอนการวิจัยเพื่อกำหนดสิ่งแวดล้อมการเรียนรู้
ประกอบด้วยขั้นตอน 5 ขั้น คือ
1) วิเคราะห์ปัญหา
2) วางแผนแก้ปัญหา
3) จัดกิจกรรมแก้ปัญหา
4) เก็บรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูล5) สรุปผลการแก้ปัญหา
บทบาทครู การตั้งประเด็นปัญหาให้ผู้เรียนและค่อยแนะนำให้คำปรึกษาแก่ผู้เรียน
บทบาทนักเรียน สืบค้นข้อมูลแก้ปัญหาในประเด็นคำถามที่ได้มา
และนำความรู้มาวิเคราะห์สรุปผล
|
|
3.ขั้นสรุป
|
ขั้นประเมิน
เป็นการประเมินการเรียนรู้ด้วยกระบวนการต่าง
ๆ ว่าผู้เรียนมีความรู้อะไรบ้าง และมีความรู้มากน้อยเพียงใด
บทบาทครู กำหนดสิ่งที่จะประเมินผู้เรียนตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้
โดยต้องมีเกณฑ์กำหนดด้วย ครูตอบคำถามข้อสงสัยของผู้เรียน
บทบาทนักเรียน การทำแบบทดสอบหรือการตอบคำถามจากครูรวมทั้งการตอบคำถามข้อที่ยังสงสัยกับครู
|
การตรวจสอบทบทวนโดยใช้แนวคิดUDL เพื่อการประเมินการพัฒนาการเรียนรู้
เป็นขั้นที่ให้ผู้เรียนและครูประเมิน
ตรวจสอบทบทวนตนเองและการยืนยันความถูกต้อง ผลผลิตตามขั้นตอนนี้คือ
ผลประเมินการเรียนรู้ตามแนวคิด (SOLO Taxonomy)
บทบาทครู กำหนดเกณฑ์การประเมิน และวิธีการประเมิน
โดยมีการประเมินที่หลากหลายให้ผู้เรียนได้เลือก
บทบาทนักเรียน ตรวจสอบความถูกต้อง ทบทวนสิ่งที่ได้เรียน
สามารถนำไปใช้ประโยชน์อะไรได้บ้าง มีข้อสงสัยอะไรถาม ครู ผู้รู้ ผู้เชี่ยวชาญ
เพื่อน
|
2.2 ตารางวิเคราะห์เนื้อหาความรู้ตามรายวิชาที่เปิดสอน
เทียบกับสาระความรู้ตามมาตรฐานที่คุรุสภากำหนด
|
มาตรฐานความรู้
|
วิชาการพัฒนารูปแบบการสอนวิทยาศาสตร์
|
|
1.ความเป็นครู
|
- ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับรูปแบบการสอนวิทยาศาสตร์แบบต่างๆ
- พัฒนาบุคคลการเลือกรูปแบบการสอนให้เหมาะสมกับนักเรียนในแต่ละชั้นเรียน
- รอบรู้เนื้อหาวิชาที่จะสอน
เพื่อให้ผู้เรียนรู้จักคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ และสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆได้
- แสวงหาและเลือกใช้ข้อมูลข่าวสารความรู้
เพื่อให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลง
- มีจิตวิญญาณความเป็นครู
|
|
2.ปรัชญาการศึกษา
|
- รูปแบบการสอนเพื่อพัฒนาสติปัญญาและทักษะกระบวนการ
- รูปแบบการสอนที่เหมาะสมกับการสอนทางวิทยาศาสตร์
(กลวิธีการจัดการศึกษาเพื่อเสริมสร้างการพัฒนาที่ยั่งยืน)
ด้านความรู้
- ปรัชญาสารัตถนิยม
- ปรัชญานิรันดรนิยม
ด้านผู้เรียน - ปรัชญาอัตถิภาวะนิยม
ด้านสังคม – ปฏิรูปนิยม
- วิเคราะห์เกี่ยวกับการศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
- ประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนาสถานศึกษา
|
|
3.ภาษาและวัฒนธรรม
|
- สามารถใช้ทักษะการฟัง พูด อ่าน เขียนภาษาไทย และภาษาต่างประเทศ
เพื่อการสื่อความหมาย
- ใช้ภาษาและวัฒนธรรมเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ
|
|
4.จิตวิทยาสำหรับครู
|
- การจัดการเรียนรูเปนกระบวนการปฏิสัมพันธระหวางผูสอนกับผูเรียน
- การจัดการเรียนรูมีจุดประสงค์ใหผูเรียนเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม
1.ดานความรูความคิด
(พุทธิพิสัย)
2.ดานทักษะกระบวนการ
(ทักษะพิสัย)
3.ดานเจตคติ
(จิตพิสัย)
- การจัดการเรียนรูจะบรรลุจุดประสงค์ไดดีตองอาศัยทั้งศาสตรและศิลปของผูสอน
- ให้คำแนะนำช่วยเหลือผู้เรียนให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
- ใช้จิตวิทยาเพื่อสนับสนุนการเรียนรู้ของผู้เรียน
|
|
5.หลักสูตร
|
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พ.ศ.2551
(สาระ,มาตรฐาน,ตัวชี้วัด)
- รูปแบบการสอนเพื่อพัฒนาสติปัญญาและทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
เพื่อพัฒนาบุคคลการเลือกรูปแบบการสอนให้เหมาะสมกับนักเรียนในแต่ละชั้นเรียน
(สามารถนำไปพัฒนาหลักสูตรและประเมินผลและนำผลนั้นไปใช้จริงได้)
- วิเคราะห์หลักสูตร
และสามารถจัดทำหลักสูตรได้
- ประเมินหลักสูตรและนำผลการประเมินไปใช้ในการพัฒนาหลักสูตร
|
|
6.การจัดการเรียนรู้และการจัดการชั้นเรียน
|
- ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับรูปแบบการสอนวิทยาศาสตร์แบบต่างๆ
- รูปแบบการสอนเพื่อพัฒนาสติปัญญาและทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
(การจัดทําแผนการเรียนรู้ การจัดการเรียนรู้และสิ่งแวดล้อมเพื่อการเรียนรู้)
- การทดลองสอนตามรูปแบบการสอนที่พัฒนาขึ้น (สามารถจัดทําแผนการเรียนรู้และนําไปสู่การปฏิบัติให้เกิดผลจริง และนําไปสู่การปฏิบัติให้เกิดผลจริง)
- สามารถสร้างบรรยากาศการจัดการชั้นเรียนให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้
|
|
7.การวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนรู้
|
- รูปแบบการสอนเพื่อพัฒนาสติปัญญาและทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
(การจัดทําแผนการเรียนรู้แผนใหม่
การจัดการเรียนรู้และสิ่งแวดล้อมเพื่อการเรียนรู้)
- รูปแบบการสอนที่เหมาะสมกับการสอนวิชา ชีววิทยา เคมี
และฟิสิกส์เพื่อพัฒนาบุคคลการเลือกรูปแบบการสอนให้เหมาะสมกับนักเรียนในแต่ละชั้นเรียน
(สามารถจัดทําแผนการเรียนรู้แบบใหม่และสามารถสร้างบรรยากาศการจัดการชั้นเรียนให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้แบบไม่น่าเบื่อและหลากหลายแบบให้ผู้เรียนเป็นคนเลือก)
- การทดลองสอนตามรูปแบบการสอนที่พัฒนาขึ้น
(สามารถทำวิจัยในการพัฒนาผู้เรียนได้)
- สามารถนำผลการวิจัยไปใช้ในการจัดการเรียนการสอน
- สามารถทำวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนการสอนและพัฒนาผู้เรียน
|
|
8.นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศทางการศึกษา
|
- การทดลองสอนตามรูปแบบการสอนที่พัฒนาขึ้น (ประยุกต์ใช้และประเมินสื่อ
นวัตกรรม เทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อการเรียนรู้)
- การใช้ PPTX,E-book
|
|
9.การวัดและประเมินผลการเรียนรู้
|
- การทดลองสอนตามรูปแบบการสอนที่พัฒนาขึ้น
(สามารถนําผลการประเมินไปใช้
ในการพัฒนาผู้เรียน)
- สามารถวัดและประเมินผลได้
|
|
10.การประกันคุณภาพการศึกษา
|
การประกันคุณภาพภายใน เป็นการสร้างระบบและกลไกในการพัฒนาติดตามตรวจสอบและประเมินการดำเนินงานของสถาบันอุดมศึกษาให้เป็นไปตามนโยบายเป้าหมายและระดับคุณภาพตามมาตรฐานที่กำหนดโดยสถานศึกษาและหรือหน่วยงานต้นสังกัด
การประกันคุณภาพภายนอก เป็นการประเมินผลและการติดตามตรวจสอบคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาจากสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา
(สมศ.)
(จะทำให้สามารถจัดการคุณภาพการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
และสามารถดำเนินการจัดกิจกรรมประเมินคุณภาพการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ได้)
|
|
11.คุณธรรม
จริยธรรม และจรรยาบรรณ
|
- จรรยาบรรณความเป็นครู ต้องปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดี มีจิตสำนึกสาธารณะ
และเสียสละ
- จรรยาบรรณในการวิจัยในชั้นเรียน
|
